Mijn oog viel recent op een niet erg vrolijk lijstje, opgetekend door econoom en journalist Matthijs Bouman. In zijn column in het FD somde hij de geschrapte klimaat- en milieumaatregelen op van het huidige kabinet. Ik noem het de ‘Treurnis Top 20’. Een regelrechte aanval op onze toekomst.
Verlies na verlies
Neem bijvoorbeeld de Gifwet. Bedoeld om het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen te verminderen, nu foetsie. Kennelijk te veel gevraagd. Of de nestkasten in nieuwbouwwijken, die volgens minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) niet nodig waren. Vogels redden het ook zonder ruggensteuntje, is kennelijk de gedachte. Gelukkig is het besluit inmiddels gecorrigeerd door de Tweede Kamer. En de plannen van provincies voor de natuur-, milieu- en stikstofproblemen? Door de shredder, letterlijk en figuurlijk. Zonder nieuw beleid.
De salderingsregeling die zonnepanelen aantrekkelijk maakte, ging zonder overgangsregeling van tafel. Een trap na voor de burger die zelf verantwoordelijkheid neemt. Ook de verplichte overstap naar een hybride warmtepomp bij het vervangen van je cv-ketel is afgeblazen. Alle plannen voor een kilometerheffing of rekeningrijden verdwenen weer in de koelkast. En de wegenbelasting voor elektrische auto’s gaat omhoog, zodat ook vooruitstrevende burgers hun lesje leren.
Wie denkt hier vooruit?
Dus: waar burgers hun best doen om bij te dragen, is het kabinet nergens te bekennen. Industrie vergroenen? Vastgelopen. Groene waterstof stimuleren? Mislukt, want nieuwe rekenregels maken de productie onrendabel.
Het enige wat wél doorgaat, is het pijnlijk voorspelbare patroon: uitstel, afstel en lafheid. Terwijl wetenschappers keer op keer waarschuwen dat we nú moeten handelen en we zien hoe de wereld letterlijk aan het opwarmen is, blijft Nederland met de handrem erop rijden. 130 kilometer per uur in z’n achteruit.
Korte termijn, lange schaduw
De Treurnis Top 20 is niet alleen treurig, hij is ook angstaanjagend. Want achter elk geschrapt plan schuilt uitstel van verantwoordelijkheid. De gevolgen zijn voorspelbaar: hogere kosten voor klimaatadaptatie, een vervuildere leefomgeving en burgers in slechtere gezondheid. Waarom zonnepanelen plaatsen als de spelregels ineens veranderen? Waarom een elektrische auto kopen als je daar straks méér voor betaalt dan je buurman met een benzineslurper?
Het kabinet doet wat veel politici het liefste doen: de moeilijke keuzes vooruit schuiven, in de hoop dat iemand anders het probleem later oplost. Of rekenen de ministers zich rijk met potentiële innovaties? Een mythe die veel vaker uit de kast wordt gehaald als oplossing voor chaos: problemen hoef je niet actief op te lossen, er zullen innovaties komen die als vanzelf de boel gaan oplossen. Maar hoe langer we wachten, hoe harder die keuzes gaan bijten en hoe meer ze kosten.
Want wat blijft er over als je systematisch beleid sloopt, ambities ondermijnt en praktische oplossingen afbreekt? Inderdaad: een onbetaalbaar energiesysteem, mest in overvloed, natuur in de knel, autorijden als voorrecht voor de rijken. En bedrijven die ons ziek maken, tot ze verhuizen vanwege een ‘ongunstig klimaat’.
Ander lijstje
Wat zou het mooi zijn als er over een paar jaar een heel ander lijstje zou verschijnen: de ‘Nederland Gidsland Top 20’. Met onze investeringen in onze toekomst die een voorbeeld zijn voor de wereld. Met mooie innovatieve bedrijven die floreren. Een eerlijk systeem voor mobiliteit van mensen. Een duurzame industrie die werkt voor zowel economie als klimaat. Schone steden en mooie natuur.
Maar dat lijstje gaat niet vanzelf ontstaan. Dat komt er alleen wanneer we met lef en visie keuzes maken. Als we de handrem eraf halen en volle vaart vooruit gaan. Harder dan 130, links of rechts inhalend, want we hebben wat goed te maken. Mijn wens voor 2025: dat we kunnen zeggen dat Nederland niet meer achteruit kijkt, maar voorop loopt. Dat we de koers echt hebben verlegd. Van cringe naar change.
Nancy Kabalt heeft ruim twintig jaar ervaring in de energiesector en was onder andere algemeen directeur van netbeheerder Stedin. Inmiddels is ze als toezichthouder betrokken bij diverse energiebedrijven, zoals FastNed en Sympower. Ze is ook oprichter van consultancy- en interimbedrijf Windkracht5.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
