DSM doet geen projecten meer, die niet bijdragen aan een duurzamere of gezondere wereld
Multinational DSM hanteert ambitieuze doelstellingen als het gaat om klimaat en gezondheid. Alle innovaties staan in het teken van gezondheid, CO2-reductie en circulariteit. “In de natuur is alles circulair, alles is in balans. Als je dat vergelijkt met de technologie, die mensen hanteren, dan moet je constateren dat wij ontzettende horken zijn. Als we teruggaan naar de natuurlijke principes, kunnen we nog ontzettend veel leren en verbeteren.”
De slogan van DSM luidt ‘bright science, brighter living’. Cindy Gerhardt vertaalt de spreuk in de missie: ‘Voor iedereen een beter leven creëren’. Dat is bij DSM geen loze kreet, bezweert Gerhardt, die algemeen directeur is van Planet B.io op de Biotech Campus van DSM in Delft. “DSM is een gedisciplineerd bedrijf, zeker wat innovatie betreft. Tegenwoordig is het merendeel van alle innovatieprojecten gericht op duurzaamheid of gezondheid. Als het niet duurzaam of gezond is, mag je er niet meer aan werken. De innovatieportfolio’s worden gescreend tot op het hoogste niveau om die doelgerichtheid te bewaken.”
Balans tussen missie en prestaties cruciaal
DSM wordt geleid door zijn missie, maar wordt volgens Gerhardt gedreven door prestaties. “De balans tussen missie en prestaties is cruciaal. Waartoe ben je als bedrijf op aarde? Dat bepaalt nu onze focus. Bedrijven, die zich alleen richten op financiële prestaties, doen het uiteindelijk minder goed. Je kunt meer geld verdienen als je je bedrijf duurzaam opzet. Het is geen liefdadigheid, maar een diep gewortelde overtuiging dat het beter is voor de mens, de planeet en het bedrijf als je duurzaam onderneemt.”
De multinational met het hoofdkantoor in Heerlen heeft in het verleden majeure transities doorgemaakt: van mijnbouwbedrijf naar chemiebedrijf, van chemiebedrijf naar materialen- en life sciences bedrijf, naar een wetenschappelijk gedreven bedrijf dat actief is op het gebied van gezondheid, voeding en duurzaam leven. Het bedrijf verkoopt uiteenlopende producten als vitamines, voedingsingrediënten, diervoeding, persoonlijke verzorging en high tech materialen voor medische toepassingen, nieuwe mobiliteit en connectiviteit.
In lijn met Europese ambities
Voor de verduurzaming van zijn bedrijfsvoering en producten hanteert DSM volgens Gerhardt ambitieuze doelstellingen. In lijn met Europese ambities wil DSM in 2050 volledig klimaatneutraal en circulair zijn. “2050 lijkt nog ver weg, daarom hebben we ook al doelstellingen voor 2030 opgesteld.” In dat jaar moet een CO2-reductie zijn gerealiseerd van 30 procent en moet 75 procent van alle ingekochte elektriciteit wereldwijd hernieuwbaar zijn.
De doelen die DSM zichzelf stelt, worden gevalideerd door het zogenaamde ‘science based targets initiative’. Dit is een initiatief van onder meer de Verenigde Naties en het Wereldnatuurfonds om ervoor te zorgen dat als een bedrijf zegt dat het x procent van zijn emissies wil reduceren, dat er dan met een gevalideerde methode wordt gemeten of het bedrijf daadwerkelijk zijn targets haalt. “Het is belangrijk dat bedrijven zich hieraan committeren”, vindt Gerhardt. “Er is een hoop controverse in de wereld rondom het meten van duurzaamheid, en het zogenaamde green washing ligt op de loer.”
Dyneema
Een bekend product van DSM is Dyneema, een kunstvezel die vijftien keer sterker is dan staal. Dyneema wordt onder andere gebruikt voor ankertouw, vislijnen en beschermende kleding. Doordat het veel lichter is dan staal, bespaart Dyneema brandstof en energie. Maar voor de productie van Dyneema zijn nog fossiele grondstoffen nodig. De kunstvezels bestaan uit extreem lange koolwaterstofmoleculen. “In 2030 moet Dyneema gemaakt worden van 60 procent biobased grondstoffen”, zegt Gerhardt.
Leren van de natuur
Als biotechnologie ter sprake komt, wordt Gerhardt enthousiast. “Er vinden grote wetenschappelijke doorbraken plaats op het gebied van DNA en kunstmatige intelligentie. We begrijpen steeds beter hoe de natuur omgaat met productiedesign, en dat is buitengewoon indrukwekkend en inspirerend. In de natuur is alles circulair, alles is in balans. Als je dat vergelijkt met de technologie die de mensheid heeft ontwikkeld, dan hebben wij nog een hele hoop stappen te zetten.”
Gerhardt vervolgt: “We hebben wel degelijk fantastische producten gemaakt van plastics of andere kunststoffen, die veel bijdragen aan onze welvaart. Maar we hebben veel te laat ingezien wat het nadeel is van lineaire productieprocessen, het gebruik van fossiele grondstoffen, en het maken van producten die niet afbreekbaar of herbruikbaar zijn. Als we teruggaan naar de natuur dan kunnen we ontzettend veel leren om onze lineaire processen weer circulair te maken. Kijk naar micro-organismen als schimmels of bacteriën, hele simpele elementaire levensvormen die de natuur al miljarden jaren in balans houden en zich overal aan kunnen aanpassen. Er zijn zelfs bacteriën die plastic eten, of die emissiegassen absorberen.”
Brewers Clarex
Er zijn meerdere voorbeelden bij DSM als het gaat om duurzame producten uit de hoek van de biotechnologie. “Neem bijvoorbeeld Brewers Clarex. Dit is een enzym om bier duurzamer te brouwen. Normaal moet een brouwerij bier circa twee weken bij nul graden laten staan, zodat de troebele deeltjes neerslaan. Dat kost veel tijd en de koeling kost veel energie. We hebben een heel specifiek enzym gevonden dat de eiwitten afbreekt die de troebelheid veroorzaken, en dat toegepast kan worden tijdens de fermentatie fase. Dat heeft enorme impact op het energieverbruik en de duur van de stabilisatiefase. Aan de samenstelling en de smaak van het bier verandert niets, dus de consument merkt er niks van.”
Visolie uit algen
Een andere markt waar biotechnologie voor een revolutie zorgt, is die van visvoer. Nu worden vissen uit zee gevangen om hun omega3-vetzuren, die worden verwerkt in het visvoer voor kweekzalm. DSM werkt samen met Evonik om die visvangst uit zee overbodig te maken. “We zijn ook hier teruggegaan naar de processen in de natuur. Kleine visjes bevatten omega3-vetzuren doordat ze algen eten. Deze worden dan weer gegeten door grotere vissen, die als bijvangst bijdragen aan de reductie van de biodiversiteit in de oceaan. Wij zijn er met behulp van biotechnologie in geslaagd om rechtstreeks visolie uit algen te halen. Voor één ton visolie uit algen moet je maar liefst zestig ton wilde vis vangen. Door direct algen te gebruiken voor de productie van visolie is dat dus niet meer nodig, en beperken we de verstoring van het onderwaterleven in de oceaan.”
Samen bereik je meer
Inmiddels is biotechnologie goed voor ongeveer 20 procent van de omzet van DSM. “In Delft wordt al meer dan honderdvijftig jaar biotechnologie bedreven, en met de acquisitie van Gist Brocades is de locatie sinds 1998 onderdeel van DSM. Vanwege de snelle ontwikkelingen in de biotechnologie en de hoge duurzaamheidsambities van DSM zijn we vorige jaar gestart met het openstellen van de campus in Delft. We bouwen nu aan een innovatieve biotech hub, waar grote en kleine bedrijven van elkaar kunnen leren, en ook kennisinstellingen welkom zijn. DSM heeft dit initiatief, genaamd Planet B.io, als aparte stichting opgezet samen met de TU Delft, gemeente Delft, provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter. DSM heeft het openstellen van zijn terrein al eerder gedaan met de Brightlands Chemelot Campus in Geleen. Als je ziet hoeveel bedrijven zich daar nu richten op de vergroening van de chemie, dan weet je dat je samen meer bereikt dan in je eentje. Wij zijn steevast van plan om hét internationale centrum voor biotech innovatie te worden, waar bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen gezamenlijk de transitie naar een duurzame bio-economie realiseren.”
Corona als wake-up call
DSM draagt vanaf het begin van de coronacrisis bij waar het kan om verdere vespreiding van het virus te bestrijden. Vanuit zijn maatschappelijke rol heeft het meegeholpen om bijvoorbeeld de aanvankelijke schaarste aan mondkapjes, teststaafjes en handgel te voorkomen en de nood te lenigen. “Hier in Delft hebben we ook nog een component gemaakt voor een coronatest. We zetten even wat activiteiten op de pauzestand, en produceren datgene waar de wereld behoefte aan heeft. Dat geeft een enorme kick. Je zit ineens zo in de frontlinie van wat er moet gebeuren. Wij zijn een groot bedrijf, maar toch is er ruimte voor ondernemerschap. Voor mij is dat heel belangrijk. Het is ook precies de filosofie van de biotech campus.”
Gerhardt ziet dat corona een ‘wake-up call’ is voor velen. “Natuurlijk is het vreselijk zwaar om in een lockdown te zitten. Maar daardoor heeft iedereen ook gezien dat de lucht veel schoner werd, en dat thuiswerken in veel gevallen een prima alternatief is, vooral voor degenen met een lange woon-werk afstand. Er dienen zich ook allerlei kansen aan. Dichtbij, door de versnelling van digitale communicatie om het werken op afstand mogelijk te maken. En veraf, doordat we ons realiseren dat we afhankelijk zijn van wereldwijde productieketens voor essentiële producten. Die afhankelijkheid moeten we verminderen. Deze tijd is een enorme kans om dat anders te organiseren.”
Onderlinge samenwerking essentieel
De DSM-topvrouw ziet een grote verantwoordelijkheid voor het bedrijfsleven om in onderlinge samenwerking een duurzamere en gezondere toekomst vorm te geven. Maar Gerhardt ziet ook een belangrijke rol weggelegd voor de overheid en de kennisinstellingen. “Bij Planet B.io werken we samen als ‘triple helix’, dat kan een heel krachtige formule zijn om beleid, ondernemerschap en kennisontwikkeling op elkaar af te stemmen. Ik hoop van harte dat het Nationaal Groeifonds van twintig miljard euro naast het economische groeivermogen van Nederland ook volop inzet op duurzaamheid. We ondergaan momenteel een harde reset, en dat geeft een unieke kans om nationale en Europese herstelfondsen in te zetten op een duurzaam herstel. DSM heeft zich daarom ook verbonden aan het Building Back Better initiatief voor een groenere, schonere en duurzamere wereld na de corona crisis.”
